Słowniczek pojęć: przysłona

Tekst przeczytasz w: 2 Min

Kolejnym tematem w serii „Słowniczek pojęć” będzie przysłona. Czym jest i jak z niej korzystać, by uzyskać pożądane efekty?

Spis treści:

• Przysłona – szereg podstawowy
• Głębia ostrości
• Słoneczna reguła szesnastu

Chyba nikogo nie zaskoczę stwierdzeniem, że moje ambitne plany prowadzenia bloga regularnie zostały zrealizowane jak zwykle, czyli wcale. Nie zrażam się jednak własnym brakiem konsekwencji i próbuję podejścia numer 1519000. Następnym pojęciem z podstaw fotografii, które chcę omówić jest przysłona. To część obiektywu, która najczęściej składa się z nachodzących na siebie metalowych listków. Do jej zadań należy regulacja ilości światła wpadającego na matrycę i głębi ostrości oraz korygowanie błędów optycznych obiektywu.

Przysłona – szereg podstawowy

Regulując metalowe listki otrzymujemy otwory różnych rozmiarów, które nazywa się liczbą lub wartością przysłony. Maksymalną jasność obiektywu wyznacza otwór względny. Określa on ilość światła, która może przejść przez otwór przysłony, gdy jest całkowicie otwarta. Wartość przysłony jest odwrotnością otworu względnego, co oznacza, że większa liczba oznacza mniejszą ilość wpuszczanego światła.

Obecnie przyjęło się, że liczba przysłony jest zaokrągleniem wyniku z wzoru √2ⁿ. Podstawowe wartości to:

• 1
• 1.4
• 2
• 2.8
• 4
• 5.6
• 8
• 11
• 16
• 22

Głębia ostrości

Ilość światła wpuszczonego na matrycę wpływa nie tylko na jasność zdjęcia, ale również na głębię ostrości. Jest to zakres odległości, w których obiekty są ostre. Przy dużej głębii ostrości większość kadru będzie ostra. Natomiast mała głębia ostrości pozwala na wyodrębnienie głównego tematu z tła. Im bardziej otworzymy przysłonę (czyli liczba będzie mniejsza) tym mniejsza będzie głębia.

Na głębię ostrości wpływają też odległość od fotografowanego przedmiotu oraz ogniskowa obiektywu. Poniższe przykłady zostały wykonane obiektywem standardowym.

Słoneczna reguła szesnastu

To zasada, którą najłatwiej wykorzystać w fotografii analogowej, ponieważ czułość filmu jest z góry ustalona. Według niej możemy wykonać prawidłowo naświetlone zdjęcie bez korzystania ze światłomierza. Czas naświetlania powinien być równy odwrotności ISO, a przysłona w słoneczny dzień z bezchmurnym niebem f/16. Z tej reguły możemy również skorzystać w innych warunkach oświetleniowych:

Przysłona	Warunki oświetleniowe	Cienie
f/16	słonecznie	wyraziste
f/11	niewielkie zachmurzenie	delikatne
f/8	umiarkowane zachmurzenie	ledwo widoczne
f/5.6	ciemne chmury	zupełnie niewidoczne