Słowniczek pojęć: czas ekspozycji

Słowniczek pojęć: czas ekspozycji. Foto Justyna Grochowska
Tekst przeczytasz w: 2 Min

Ta seria z pewnością przyda się osobom stawiającym pierwsze kroki w fotografii. Zaczynam więc „Słowniczek pojęć”, a na pierwszy ogień idzie czas ekspozycji.

Spis treści:

Zainspirowana wieloma pytaniami znajomych na temat sprzętu i teorii postanowiłam stworzyć cykl postów związanych z podstawami fotografii. Ze względu na studia w tym kierunku mam pewne zaplecze teoretyczne oraz sporo kurzących się notatek, z których czas zrobić użytek! Zacznijmy więc od elementarnych i być może oczywistych pojęć. Czas ekspozycji to czas, podczas którego migawka otwiera się, dzięki czemu światło jest wpuszczane na matrycę lub film.

Rodzaje migawek

Migawka to w najprostszych słowach urządzenie, które otwiera i zamyka drogę światłu padającemu na materiał światłoczuły oraz odmierza niezbędny do tego czas. Wyróżnia się dwa rodzaje migawek:

  • migawka szczelinowa – pojawiająca się najczęściej w lustrzankach, umieszczona jest tuż przez materiałem światłoczułym, w ramie korpusu aparatu. Szerokość szczeliny jest zmienna, zależy od niej czas prawidłowego naświetlania.
  • migawka centralna – występuje najczęściej w aparatach wielkoformatowych, niektórych średnioformatowych i w większości kompaktów. Znajduje się w obiektywie lub za nim, jej szybkość dochodzi do 1/500s.

Czas ekspozycji w praktyce

To jak długo migawka będzie otwarta ma wpływ na ruch utrwalony na naszym obrazie. Jeśli chcemy zamrozić ruch wybierzemy krótszy czas, jeżeli natomiast postanowimy uwydatnić poruszenie postawimy na czas dłuższy. Poniższy przykład w miarę ukazuje różnicę w uzyskiwanych efektach. Jak widać, przy czasie 1/250s z łatwością zatrzymamy chwilę. Z kolei ustawiając czas 1/15s rozmażemy ruchome fragmenty obrazu.

Słowniczek pojęć: czas ekspozycji. Foto Justyna Grochowska
Zamrożenie ruchu przy czasie 1/250s. Foto Justyna Grochowska
Słowniczek pojęć: czas ekspozycji. Foto Justyna Grochowska
Rozmycie ruchu przy czasie 1/15s. Foto Justyna Grochowska

Oczywiście, te zdjęcia mają charakter mocno poglądowy. Pracę z bardzo długimi czasami możemy podziwiać na przykład w kadrach Alexeya Titarenki czy, zwracając się ku historii fotografii, Franka Jaya Haynesa.

Obiektyw a czas otwarcia migawki

Często zdarza się, że mimo pozornie krótkiego czasu naświetlania, nasze zdjęcie wychodzi poruszone. Przyczyny mogą być różne, jednak warto zwrócić uwagę na to, jakiego obiektywu używamy. Jakie są „bezpieczne” czasy do fotografowania z ręki? Przyjrzyjmy się tabelce:

Ogniskowa obiektywuCzas otwarcia migawki
20mm1/30s
28mm1/30s
35mm1/60s
50mm1/90s
135mm1/125s
200mm1/250s
400mm1/500s