Ursynowskie murale – fotograficzny spacer

Ten wiosenny mural ociepla atmosferę przy ulicy Małej Łąki 7 od lipca 2018 roku. Przedstawia kobiecą postać, z głowy której wyrasta kwitnąca zieleń. To nawiązanie do wdzięcznej nazwy ulicy. Autorką projektu jest Marta Konarzewska. Jego przeniesieniem na ścianę bloku zajęła się agencja RedSheels.

Jak wiadomo na Ursynowie bardzo lubi się niedźwiedzie. Szczególnie tego w herbie dzielnicy. Mural przy ulicy Meander 16 odnosi się właśnie do ursynowskiego emblematu. Był jednym z pierwszych odsłoniętych w 2016 roku murali.

Ptaki przyleciały na Ursynów i już nie odlecą! Mural z bloku Na Uboczu 4 to jeden z tych, o których można powiedzieć, że uratował miejsce. Zanim go namalowała go agencja RedSheels, ściana była pełna nieestetycznych zacieków. Teraz zdecydowanie cieszy oko.

Czy jest lepsze miejsce dla malowidła z wizerunkiem Zofii Stryjeńskiej niż tuż obok ulicy Stryjeńskich? Na Ursynowie raczej nie. Mural poświęcony najbardziej znanej artystce-plastyczce dwudziestolecia międzywojennego namalowano w 2018 roku na ścianie bloku przy ulicy Kazury 6.

Ważnym elementem życia mieszkańców Ursynowa jest także sport, a barwy stołecznego piłkarskiego klubu są widoczne na wielu murach. Pewnie dlatego zdecydowano się na wykonanie muralu z podobizną Kazimierza Deyny, legendarnego piłkarza Legii Warszawa oraz kapitana reprezentacji Polski w latach 1973–1978. Malowidło powstało z inicjatywy Fundacji im. Kazimierza Deyny i sfinansowane przez tę organizację oraz dzięki internetowej zbiórce pieniędzy między innymi wśród kibiców Legii. Zostało zaprojektowane i wykonane przez agencję Bakcyl Studio. Odsłonięto je w 31. rocznicę śmierci piłkarza, 1 września 2020 roku.

Ursynów ma też swojego Anioła Stróża! Przy ulicy Kazury 10. Jest nim Stanisław Anioł (odgrywany przez Romana Wilhelmiego), gospodarz domu z serialu „Alternatywy 4”. Część filmowej akcji rozgrywa się na Ursynowie, konkretniej przy ulicy Grzegorzewskiej 3. Z tego powodu w ursynowskiej przestrzeni pojawia się wiele nawiązań i sposobów upamiętnienia tego kultowego serialu Stanisława Barei.

Ten mural powstał jako jeden z pierwszych – mogliśmy go zobaczyć już w 2016 roku. Znajdziemy w nim kadr z serialu, w którym Anioł pokazywał docentowi Furmanowi „orła”, który ma zostać ułożony w godle z potłuczonych talerzy.

Zamiłowanie do serialu Alternatywy 4 jest w dzielnicy dosyć duże. 3-częściowy mural „Klatka” na blokach przy ulicy Grzegorzewskiej 1 i 3 (czyli tam, gdzie faktycznie nagrywano kultowe ujęcia) to już drugi upamiętniający tę historię.

Z jednej strony, na budynku numer 3, widzimy mapę osiedla z lotu ptaka, gdzie zaznaczono najważniejsze dla akcji serialu punkty. Z drugiej strony, na budynku numer 1, przedstawiono większą część obsady na klatce schodowej. Całość dopełnia odnowiony murek pomalowany na wzór taśmy filmowej.

Jak wspomniałam, Ursynów był kojarzony z sypialnią Warszawy, a mural przy ulicy Teligi 2 miał być humorystycznym przedstawieniem tego stereotypu. Ursynowska syrenka, której ogon rysuje się pod kołdrą, zamiast tarczy trzyma misia. Jej ręka ułożona na poduszce przypomina gest syrenki unoszącej miecz. Mural autorstwa Zuzanny Podlewskiej odsłonięto w 2018 roku.

Skoro Ursynów muralami stoi, nie mogło zabraknąć upamiętnienia Ferdynanda Magellana, pierwszego podróżnika, który opłynął Ziemię. Zwłaszcza, jeśli patronuje jednej z ulic.

Na ścianie bloku przy ulicy Magellana 2, tuż obok szkoły, znajdziemy mural przedstawiający flagowy okręt tego słynnego żeglarza – Trinidad. Jego forma jest jednak dosyć abstrakcyjna i bajkowa, bowiem statek jest wielorybem. Autorką ilustracji jest Agata Kopff, mural możemy podziwiać od 2018 roku.

Jaka baśń Hansa Christiana Andersena jest ulubioną? Uczniowie z klasy integracyjnej 2c Szkoły Podstawowej nr 318 im. J. CH. Andersena przy ul. Teligi 3 podczas warsztatów prowadzonych przez Bakcyl Studio wybrali „Calineczkę”. Na lekcji omówiono wszystkie postaci i bohaterów, a następnie dzieci wybrały scenę, którą chciały zilustrować i przygotowały wstępny projekt muralu. Własnoręcznie wykonały kolaż, który następnie przeniesiono na ścianę bloku przy ulicy Polinezyjskiej 6. Tę sztukę możemy podziwiać od 2018 roku.

Okazuje się, że nie wszystkie ursynowskie murale powstały dzięki funduszom z Budżetu Partycypacyjnego. Jednym z nich jest ten namalowany na ścianie LXIII Liceum Ogólnokształcącego im. Lajosa Kossutha przy ulicy Hirszfelda 11.

Przedstawia kobietę z plakietką obozu koncentracyjnego na piersi. W lewym górnym rogu widnieje napis „Ravensbrück 1938-1945”, oddzielony drutem kolczastym.

Jednym z najstarszych murali na Ursynowie tył ten na ścianie budynku przy ulicy Pileckiego 111. Namalowano go w 2014 roku, przedstawiał antykomunistycznych partyzantów strzelających do potwora w sowieckiej czapce. Był dosyć charakterystycznym elementem tamtej okolicy. Budził wiele emocji – dla jednych był dziełem sztuki, ja innych był najbrzydszym namalowanym muralem. Jednak w 2021 roku stary musiał ustąpić nowemu. Elewacja wymagała naprawy, dlatego po załataniu dziur postanowiono stworzyć nowy obraz.

Nowy mural upamiętnia rtm. Witolda Pileckiego. Znajdują się na nim cztery twarze bohatera, z różnych okresów w jego życiu. Obraz dopełniają słowa, które wypowiedział po usłyszeniu wyroku śmierci, umieszczone w prawym górnym rogu: „Starałem się tak żyć, abym w godzinie śmierci mógł się raczej cieszyć, niż lękać”.

Projekt malowidła powstał w ramach konkursu „Mur, ale historia Wojska Polskiego”, jego pomysłodawcą jest Stowarzyszenie GROM. Projektem i jego przeniesieniem na ścianę zajęło się Bakcyl Studio. Wykonanie sfinansowano ze środków Urzędu Dzielnicy Ursynów i Ministerstwa Obrony Narodowej. Mural odsłonięto bardzo uroczyście, we wrześniu 2021 roku.

Ursynowskie murale także są hołdem dla ich znanych i cenionych mieszkańców. Przykładem jest ten na Domu Sztuki przy ulicy Wiolinowej 14. Wcześniej ta ściana była pokryta nieestetycznym graffiti, w 2020 roku namalowano na niej obraz poświęcony Tadeuszowi Nowakowi, poecie i pozaikowi, związanemu z tzw. nurtem wiejskim. Artysta w 1977 roku mieszkał na Północnym Ursynowie. W trakcie tego pobytu napisał utwory takie jak „Psalmy wszystkie”, „Pacierze i paciorki” oraz „Wniebogłosy”.

Mural jest natomiast nawiązaniem do innego utworu – „Psalmu kuglarskiego”, w którym pojawiają się cztery czerwone postacie. Inspiracją był fragment:

„Niebo o niebo włóczniami pokłute
na wylot krowim przebodzione rogiem
stoją pod tobą ludzikowie biedni
z zalanym gipsem aż po usta Bogiem”

Pomysłodawcą i fundatorem muralu jest TVP3 Warszawa. Autorem obrazu jest Michał “Sepe” Wręga.

Ursynowskie murale mają wiele serialowych nawiązań, dlatego nie mogło zabraknąć „Czterdziestolatka” na szybie windy przy metrze Ursynów. Obraz przedstawia Romana Maliniaka i inż. Stefana Karwowskiego, serialowych budowniczych najważniejszych elementów warszawskiej infrastruktury, takich jak Trasa Łazienkowska czy dworzec Warszawa Centralna.

Tutaj także pojawia się ursynowski wątek, bowiem Andrzej Kopiczyński, który wcielił się w rolę inż. Karwowskiego, był wieloletnim mieszkańcem tej dzielnicy. Obraz powstał w 2020 roku w ramach kontynuacji projektu „Murale metra – pociąg do sztuki”.

Mural „Rezerwat” przy ulicy Koński Jar 3 przedstawia drzewo z niezwykle bujną, białą koroną, którego korzenie oplatają blokowisko podobne do tych ursynowskich. Na dachu budynku umieszczono skrzynki lęgowe dla jerzyków i wróbli. Autorem ilustracji jest Mikołaj Olizar-Zakrzewski z kolektywu takie.pany, jej przeniesieniem na ścianę budynku zajęła się agencja RedSheels.

Kolejny „ptasi” mural znajduje się przy ulicy Koński Jar 8. Przedstawia czarne sylwetki szybujących jerzyków z kolorowymi akcentami. To projekt autorstwa Marty Michalik, zrealizowany przez agencję RedSheels. Na dachu bloku, zgodnie z założeniem ptasiej inicjatywy, również znajdziemy budki dla ptaków.

Ostatni mural ekologicznego projektu znajduje się na zachodniej ścianie bloku przy ulicy Nutki 1. Przedstawia jaskółki zwrócone w przeciwne strony na geometrycznym tle. Jego autorem jest Igor Chołda, namalowała go agencja RedSheels.