Dagerotypia – od niej zaczęła się fotografia

dagerotypia
Tekst przeczytasz w: 3 Min

19 sierpnia obchodziliśmy światowy dzień fotografii. Tego dnia, w 1839 roku, została zaprezentowana pierwsza technika utrwalania obrazu, czyli dagerotypia.

Spis treści:

Rok 1839 uważa się za symboliczny początek praktycznej fotografii. Przedstawiono wtedy światu wynalazek dagerotypii, który niewątpliwie otworzył drzwi do późniejszych eksperymentów z obrazem. To pierwszy, komercyjnie dostępny sposób wykonywania zdjęć. Pracowano nad nim w latach 20. i 30. XIX wieku, do lat 50. był najczęściej wykorzystywanym procesem. Na czym polegał?

Czym jest dagerotypia?

To jedna ze szlachetnych technik fotograficznych, oparta na wykorzystaniu światłoczułości materiału. Została „bezinteresownie przekazana światu”. By otrzymać zdjęcie kilkanaście minut naświetlano miedzianą płytkę pokrytą warstwą jodku srebra, następnie wywoływano obraz w parach rtęci i utrwalano oraz tonowano solą kuchenną. Odbitka była unikatowa, nie było możliwości powielenia jej. Charakteryzowała się dużą rozdzielczością i bogactwem szczegółów.

Na początku lat 40. XIX wieku udoskonalono proces, dzięki czemu można było wykonywać portrety. Jednak, by obraz był ostry fotografowana osoba nie mogła się poruszać podczas naświetlania. Problem rozwiązano poprzez wykorzystanie specjalnych krzeseł z podpórkami z tyłu głowy modela. Podatną na zabrudzenia i zniszczenia odbitkę wkładano do specjalnego pudełeczka. Fotografie były monochromatyczne, jednak niektórzy malarze dodawali koloru za pomocą farb. W latach 50. XIX wieku dagerotypia została wyparta przez mokrą płytę kolodionową.

dagerotypia
Obraz na dagerotypie widziany jako negatyw. Foto FBQ, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Twórca dagerotypii

dagerotypia
Louis Jacques Daguerre. Foto Domena publiczna, Wikimedia Commons

Louis Jacques Daguerre urodził się w 1787 roku, zmarł w 1851 roku. Z wykształcenia i zawodu był malarzem, współpracował również z paryskimi teatrami jako scenograf. Został ogłoszony wynalazcą fotografii, od jego nazwiska pochodzi nazwa pierwszej techniki opracowanej wraz z Josephem Nicéphorem Niépcem. Był również twórcą dioramy – obrazu, który będąc oświetlany z dowolnej strony, umożliwiał przedstawienie widoku w plastyczny sposób, z efektami perspektywy i przestrzeni. Za jej pomocą, od 1822 roku, pokazywał wybuch Wezuwiusza czy sceny biblijnego potopu.

Zmarł na chorobę serca w wieku 63 lat. By go uhonorować, jego nazwisko umieszczono na wieży Eiffela oraz nazwano nim odkrytą w 1980 roku planetoidę 3256 Daguerre.

Dagerotypia nie wymaga manipulacji, których nie mógłby wykonać każdy. Nie zakłada znajomości sztuki rysunku i nie wymaga specjalnej zręczności. Kiedy, krok po kroku, kilka prostych, zalecanych reguł jest stosowanych, nie ma nikogo, komu by się nie powiodło to tak niezawodnie i tak dobrze, jakby to mógł uczynić p. Daguerre.

Fragment przemówienia François Arago na posiedzeniu Akademii Nauk i Sztuk Pięknych, 19 sierpnia 1839 roku [źródło: Lech Lechowicz, Historia fotografii. Część 1 1839-1939]

Dagerotypia współcześnie

Współcześnie, z powodu szkodliwości rtęci, z wynalazku nie korzysta się w taki sposób, jak w początkach fotografii. Jednak istnieją na to bezpieczne sposoby. Jeden z nich został opisany przez Muzeum George’a Eastmana w Nowym Jorku. W poradniku wskazano potrzebne artykuły: srebrna lub posrebrzana płytka albo miedziana blaszka, aparat analogowy, czerwone lub pomarańczowe szkło w rozmiarze płytki, jod krystaliczny, pochłaniacz wilgoci, tiosiarczan sodu, chlorek złota, blok szlifierski, proszek polerski, oliwa, woda destylowana i taśma klejąca. Co z tym zrobić? Cały proces, krok po kroku, przedstawiono na poniższym filmie:

6 Replies to “Dagerotypia – od niej zaczęła się fotografia”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *