Słowniczek pojęć: balans bieli w fotografii

Balans bieli. Foto Justyna Grochowska
Tekst przeczytasz w: 4 Min

Odpowiednia kolorystyka zdjęcia jest jednym z jego ważniejszych elementów. W jej uzyskaniu pomoże nam balans bieli. Czym dokładnie jest i jak go ustawić?

Spis treści:

Balans bieli to kolejny ważne w fotografii cyfrowej pojęcie. Mimo że, jak większość z nich, wydaje się być trudne, w praktyce, gdy już wiemy co z czego wynika, jest banalnie proste. Wejdźmy więc w świat dziwnych cyferek i skrótów i rozwiążmy ich zagadkę.

Czym jest balans bieli?

To proces, który wyrównuje barwy obrazu zarejestrowanego przez matrycę tak, aby były jak najbardziej naturalne. Pisząc w sposób bardziej obrazowy – sprawia, że w rzeczywistości biały obiekt jest biały także na wykonanym przez nas zdjęciu. Ustawienie odpowiednich parametrów możemy zostawić algorytmom w aparacie, jednak zdarza się, że nie są one zbyt precyzyjne i trzeba zrobić korektę w postprodukcji. Chcąc w pełni kontrolować powstawanie naszego zdjęcia, ustawmy balans bieli ręcznie. Aby zrobić to dobrze warto wiedzieć, jaką temperaturę barwową mają poszczególne rodzaje światła.

Temperatura barwowa – trochę teorii

Każdy rodzaj światła lub pora dnia ma swoją własną temperaturę barwową, mierzoną w Kelwinach (K). Wysoka temperatura wskazuje, że oświetlenie ma chłodny odcień, niska – ciepły. Przykładowo, żarówki, zazwyczaj mające żółto-pomarańczowy odcień, będą miały temperaturę 2800-3000 K, światło słoneczne 5200-5400K, a światło przy mocno zachmurzonym niebie 5700-8000 K. O zmroku zazwyczaj jest bardzo niebiesko, a temperatura dochodzi do 10000 K.

Balans bieli neutralizuje te ciepłe i zimne odcienie, dodając do zdjęcia przeciwne kolory. Jeśli zatem tworzymy przy ciepłym świetle żarówki 2800 K, nasz aparat będzie uzupełniał fotografię niebieskawymi barwami. Gdy fotografujemy o zmroku, oprogramowanie zrównoważy obraz pomarańczowymi odcieniami.

Balans bieli
Temperatura barwowa. Grafika Hołek – Praca własna, CC BY-SA 2.5 pl, Wikimedia Commons

Jak ustawić balans bieli?

Zazwyczaj w aparatach cyfrowych z możliwością ustawienia balansu bieli znajduje się kilka programów. Przykładowo, w moim Canonie mogę wybrać z trybów:

  • Auto – algorytm dopasowuje temperaturę barwową z przedziału 3000 – 7000 K;
  • Światło dzienne – 5200 K;
  • Miejsca ocienione – 7000 K;
  • Pochmurny dzień – 6000 K;
  • Światło żarówek – 3200 K;
  • Białe światło fluorescencyjne – 4000 K;
  • Lampa błyskowa – 6000 K lub możliwość transmisji temperatury barwowej z ustawień lampy Speedlite;
  • Temperatura barwowa – balans z przedziału 2500 – 10000 K ustawiamy pokrętłem;
  • Nastawa własna – ręczne ustawienie temperatury według wzorca, 2000 – 10000 K.
Balans bieli. Foto Justyna Grochowska
Balans bieli na zdjęciach. Foto Justyna Grochowska

Tryb Nastawa własna

To chyba najdokładniejszy ze wszystkich program balansu bieli. Aby działał poprawnie musimy wykonać kilka kroków:

  1. Ustawiamy dowolny balans bieli i fotografujemy biały obiekt, pamiętając o poprawnej ekspozycji.
  2. W menu wybieramy pozycję „Ręczny WB (wg wzorca bieli)” i zatwierdzamy na naszym zdjęciu. Wtedy aparat pobierze potrzebne dane.
  3. Włączamy tryb „Nastawa własna” i fotografujemy.

O czym warto pamiętać podczas fotografowania?

Czasami musimy się mierzyć z trudnymi warunkami oświetleniowymi. Fotografując przy światłach o różnych barwach często nie jesteśmy w stanie od razu określić, jak ustawić balans bieli. Wtedy mamy kilka opcji – jedną z nich jest ręczne poszukiwanie najbardziej uśrednionej temperatury, inną jest pozostawienie nie do końca odpowiedniego balansu i późniejsza korekta w postprodukcji. W takim wypadku niezwykle istotne jest fotografowanie w formacie RAW. W metadanych zapisze się znacznie więcej informacji niż w formacie JPG, dzięki czemu możemy edytować zdjęcie bez obaw o utratę jego jakości.

Warto także pamiętać, że poprawne barwy nie zawsze są tymi, które chcemy uzyskać. Jeśli uważamy, że zdjęcie powinno być chłodniejsze lub cieplejsze – takie zróbmy. Charakter fotografii powinien być ważniejszy niż poprawność odwzorowania białego koloru.

Korekta balansu bieli w Adobe Lightroom

Chcąc zmienić balans bieli w Camera Raw lub Lightroomie znajdźmy panel Basic i suwaki WB. Mamy możliwość wyboru automatycznych ustawień, podobnych do tych z aparatu, z rozwijanej listy. Te jednak nie zawsze sprawdzają się idealnie, dlatego warto wykorzystać znajdującą się obok pipetę. Klikamy w ikonkę, a następnie wskazujemy element na zdjęciu, który powinien mieć biały kolor. W ten sposób powinniśmy uzyskać poprawne kolory.

Jeśli to wciąż nie jest efekt, jakiego potrzebujemy, wykorzystajmy suwaki. Pierwszy odpowiada za temperaturę, drugi – tinta – niweluje zafarb, poprzez dodanie odcieni zieleni lub magenty.

Balans bieli
Wybór balansu bieli z rozwijanej listy. Screenshot Lightroom
Balans bieli
Suwaki balansu bieli. Screenshot Lightroom

One Reply to “Słowniczek pojęć: balans bieli w fotografii”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *